Kada se posle NATO agresije Kosovska Mitrovica podelila na severni I južni deo, crkva SV. Save koja se nalazi u južnom delu grada postala je nedostupna za pravoslavni deo stanovništva koji je migrirao u severni deo grada, postala je potreba za izgradnjom nove crkve čija je gradnja počela 2001. Godine u novembru. Lokacija na kojoj je počela gradnja je pažljivo izabrana I dominantna, vidljiva iz svakog dela grada I skoro paralelna sa Zvečan kulom koja je izgrađena pre sedam vekova. Gradnja crkve je završena u novembru 2005. Godine a osveštana je na Mitrovdan iste godine.
Crkva Svetog Dimitrija po svom izgledu podseća na spomenike raške stilske grupe. To je jednobrodna sedmokupolna građevina sa jednom glavnom centralnom kupolom I četiri manje kupole između krakova upisanog krsta, još dve dodate manje kupole iznad proskomidije I đakonina sa odvojenom kulom zvonarom na zapadu. Prošireni delovi glavnog broad obrazuju neku vrstu bočnih brodova nejednake visine.
U najširem delu, crkva je široka 25.40 metara, a u najvišem visoka 21.80m. Na zapadnoj strani se nalazi jedini ulaz u pripratu. Priprata je široka 7.40m a duboka 3.30m. Narteks je proširen paraksalima na severnoj i južnoj strani i delovima zida je odvojen od prostora naosa. Na taj način je dobijen narteks ukupne širine 14m sa otvorom prema naosu širine 7m, dok je rastojanje između zidova u narteksu 3.4m. Iznad narteksa je horska galerija na koju se penje jednokrušnim stepenicama postavljenim u južnom paraklisu u narteksu. Stepenište je urađeno, ograda galerije i stepeništa obrađena je u belom mermeru. Prostor naosa proširen je pevnicama na severnoj i južnoj strani i južnom pregradom je odvojen od oltarskog prostora.
Apsida oltarskog prostora je polukružna i spolja i iznutra, unutrašnji poluprečnik iznosi 3.5 metara. Sa severne i južne strane na apsidu su prislonjene dve konhe unutrašnjeg poluprečnika 1.35m koje su kružne i spolja i iznutra konstruišući tako prostore za proskomidiju u severoistočnom delu oltarskog prostora i đakonikon na jugoistočnoj strani oltarskog prostora. Oltarski deo je širine do 11.5m. Priprata je zasvedena sa tri poluobličasta svoda postavljena na visini do 6.6m. Narteks je zasveden sa dve manje kupole sa osmostranim tamburom nad paraklisima i u centralnom delu sa poluobličastim svodom raspoda 7.4m. Naos je zasveden krstastim svodom oslonjenim na fasadne zidove i na dva kružna luka raspona 7.4m. Upisani krst jasno je vidljiv u spoljnoj strukturi objekta.
Centralno kube oslonjeno je na četiri slobodno stojeća stuba, bez direktne veze sa svodnom konstrukcijom objekta. Kubično postolje koje nosi centralnu kupolu je veoma politko i na njemu je postavljen dvanaestostrani tambur visine 3.05m sa kupolom kružnom spolja i iznutra. Manje kupole su potpuno istih dimenzija i postavljene u parovima, dve po dve, iznad paraklisa u narteksu i pevnica u naosu. Tambur malih kupola je osmostran a sama kupola je kružna i spolja i iznutra. Još dve manje kupole postavljene su iznad najnižeg kubičnog dela crkve na visini od 9m. Konstrukcija crkve je armirani beton, dok je unutrašnjost crkve od opeke.
Crkva ima troje vrata. Glavni portal se nalazi na zapadnoj strani na priprati, ostala dva bočna portala postavljena su na severnoj i južnoj strani crkve. Kompozicija osnove izvedena je od tri kvadrata različitih dimenzija. U prvi bazični kvadrat je upisan prostor nasteksa sa naosom. Ovom centralnom kvadratu dodata su još po dva manja kvadrata na zapadu, u koje je upisan prostor priprate i dva veća kvadrata na istoku u koje je upisana apsida. Crkva Sv. Dimitrija ne može da se vizuelno izbegne u ovom manjem delu grada. Privlačnog izgleda ona, pored manastira Banjska, predstavlja religiozni centar severa Kosmeta.
Fotografije: Darko Veselinović ©
Нема коментара:
Постави коментар