Smederevo posle zalaska sunca

 

Smederevska tvrđava posle zalaska sunca.

Pogled od strane jezavskog bedema prema zapadu.

Pogled na centar Smedereva od strane jezavskog bedema u sumrak.

Pogled na mali grad Smederevske tvrđave i Dunav u sumrak

Pogled na Smederevsku tvrđavu od strane jezavske kule. Ugao varoškog bedema i jezavskog bedema.

Atletska staza svojom veličinom dominira u Smederevskoj tvrđavi. 

Pogled na centar Smedereva od strane varoškog bedema.

 

Smederevska gimnazija u suton, u pozadini se vidi crkva Sv. Đorđa.

Jopš jedan pogled na centar Smedereva, u prvom planu zgrada gimnazije, vidi se trg sa crkvom i sudom, pogled ka severu prema tvrđavi.

Početak Karađorđeve ulice i Trg republike, još jedan sniimak centra Smedereva.

Karađorđev dud, ulice 16. oktobar i Dimitrija Davidovića

Pogled na istočni deo Smedereva u suton.

Niz Karađorđevu ulicu pravo na zapad. Smederevo u suton.

Centar Smedereva, trg i crkva Sv. Georgija sa Dunavom u pozadini u sumrak.

Crkva Svete Trojice u Cerovcu

 Sanacija crkve u Cerovcu kod Smederevske Palanke

 

 

Februara 2020. godine, Vlada Srbije je donela:

Odluka o utvrđivanju Crkve Svete Trojice i stare škole

u Cerovcu za spomenik kulture

 1. Crkva Svete Trojice i stara škola u Cerovcu, sa pokretnim stvarima koje su od posebnog kulturnog i istorijskog značaja, utvrđuje se za spomenik kulture.

2. Crkva Svete Trojice i stara škola u Cerovcu (u daljem tekstu: spomenik kulture), nalaze se na teritoriji opštine Smederevska Palanka, u selu Cerovac, u svojini Srpske pravoslavne crkve, Eparhije šumadijske – Crkvene opštine Cerovačke, na katastarskoj parceli broj 2663 K.O. Cerovac, u privatnoj svojini.

Spomenik kulture se nalazi u šumi na potezu Lipovac kod izvora Zmajevac. Selo Cerovac u oblasti Nekudim pominje se u srednjevekovnim poveljama despota Stefana Lazarevića i Đurđa Brankovića, koji su ovde imali letnji dvor. Po predanju cerovačka crkva brvnara podignuta je 1822. godine na mestu gde se nalazio zbeg naroda u Prvom srpskom ustanku. Crkva je jednobrodna građevina sa polukružnom oltarskom apsidom u širini naosa na istočnoj strani i malim bočnim konhama. U prethodnim obnovama je promenjen izvorni izgled crkve brvnare, zidovi od talpi su sa spoljašnje strane obzidani ciglom i omalterisani, a sa unutrašnje strane su zakucane letvice preko talpi i u više slojeva je malterisana. Naos crkve proširen je malim bočnim konhama, a sa zapadne strane je produžen dodavanjem traveja. Priložnički zapisi na vratima hrama iz 1860. godine svedoče o jednoj od obnova. Krov na dve vode pokriven je biber crepom, a na apsidama je pocinkovani lim. Ispod postojećeg krova nad delom naosa sa oltarskom apsidom i bočnim konhama sačuvan je stariji krov sa šindrom. Unutrašnji prostor je zasveden poluobličastim svodom, a za časnu trpezu u oltaru sekundarno je upotrebljen nadgrobni spomenik. Visoka oltarska pregrada, bogato rezbarena i pozlaćena nosi ikone Dimitrija Posnikovića iz druge polovine XIX veka. U naosu crkve je 1922. godine postavljena spomen ploča sa imenima cerovčana poginulih u ratovima 1912–1919. godine. Pored crkve nalaze se stara škola i drvena zvonara koja je naknadno obzidana ciglom. Stara škola predstavlja adaptiranu crkvenu kuću sa sačuvanom starom odžaklijom. Građena je u bondručnom sistemu sa ispunom od čatme, na temeljima od kamena. Pravougaone je osnove sa centralno postavljenim tremom iz koga se ulazi u dve manje bočne prostorije i jednu veliku. Služila je kao škola u periodu 1840–1860. godine. U porti se nalazi veći broj grobova, od kojih su najstariji usađenici iz 1825. i 1826. godine. O značaju i starosti spomenika kulture svedoči i veliki broj starih i vrednih bogoslužbenih knjiga i predmeta. Ovaj kompleks narodnog graditeljstva predstavlja karakterističnu celinu za Šumadiju u prvoj polovini XIX veka i svedoči o njenom duhovnom i prosvetnom razvoju.

 Spomenik kulture je s obzirom na svoje kulturno-istorijske i graditeljske vrednosti od posebnog kulturnog i istorijskog značaja.

3. Zaštićena okolina spomenika kulture obuhvata katastarske parcele br. 2661, 2662, 2663, 2664, 2665 i 2668 K.O. Cerovac u svojini SPC, Pravoslavne eparhije Šumadijske, Crkvene opštine Cerovačke, sa pripadajućim delom Crkvenog potoka na katastarskoj parceli broj 1693.

7. Ova odluka stupa na snagu osmog dana od objavljivanja u „Službenom glasniku Republike Srbije”.

5 broj 633-1808/2020

U Beogradu, 27. februara 2020. godine

Vlada, Predsednik, Ana Brnabić, s.r.

Cerovačka crkva brvnara, po predanju, podignuta je 1822. godine na mestu gde je u Prvom srpskom ustanku bio zbeg naroda. Napravljena je na četveromeđi sela Cerovac, Ratari, Bašin i Kloka. Izvorni izgled crkve brvnare je promenjen kada su zidovi od talpi spolje ozidani ciglom i omalterisani, a iznutra u više slojeva malterisani preko letvica zakucanij u talpe. Priložnički zapisi na zapadnim i severnim vratima svedoče o obnovi hrama 1860. godine.

 

U susret obeležavanju dva veka cerovačkog hrama, RZZS je izradio projekat sanacije, konzervacije i prezentacije kompleksa crkve Sv. Trojice u Cerovcu kojim je konkurisao za projekat u oblasti zaštite nepokretnoog kulturnog nasleđa. Prva faza je obuhvatila sanaciju krova i zamenu kompletnkog krovnog pokrivača. Izrađena je nova krovna konstrukcija od hrastove građe, kompletan krov je pokriven biber crepom, postavljeni su novi oluci od pocinkovanog lima, izvršena sanacija i zaštita postojećih krstova od kovanog gvožđa. 

 

Prilikom istraživačkih radova na crkvi, otkriven je delimično sačuvan stariji krov pokriven šindrom. Ovaj krov sakriven je ispod postojećeg krova pokrivenog biber crepom, pa je sanacija obuhvatila i proveru i restauraciju starog krova, koji je očišćen i premazan sredstvom za impregnaciju i zaštićen od insekata. Krajem 2019. godine, fugimacija kompletne crkve radi zaštite od delovanjainsekata i gljivica.

Radove na sanaciji krova crkve, izvodilo je preduzeće “Tasić Mitre” doo iz Smedereva tokom avgusta i septembra meseca. 

Završeni su i slikarsko konzervatorski i restauratorski radovi na ikonostasu crkve Svete Trojice u Cerovcu kod Smederevske Palanke, objavio je danas RZZS. Ikone na ikonostasu su rad Dimitrija Posnikovića iz šezdesetih godina 19. veka, a njihova obnova finansirana je sredstvima Ministarstva kulture i informisanja Republike Srbije. Ikone su demontirane i odnete u Beograd u atelje restauratora, a za to vreme je stara istrulela greda temeljača zamenjena zdravom hrastovom impregniranom gredom.

 

Dimitrije Posniković je rođen u Osjeku 1813. godine. Koliko je Posniković učio slikarstvo i gde, ne može sa sigurnošću da se utvrdi. Postoji članak nekog Laze Bogdanovića u kome piše da je bio učenik Dimitrija Avramovića i da je naslikao ikone za Svetosavski dom u Beogradu. Ovim ikonama se davno izgubio svaki trag. Ipak, Dimitrijeva unuka je pomenula da je njen deda slikao ikone u Sabornoj crkvi u Beogradu. Kako je Sabornu crkvu slikao Dimitrije Avramović nije isključena činjenica da je sa sobom doveo Posnikovića, ili ga je naknadno pozvao iz Sremskih Karlovaca u Beograd. Ipak, ovo su samo pretpostavke, a tačan odgovor na pitanje danas može da da samo upoređevanje radova jednog i drugog umetnika.

Poznato je da su danas sačuvani njegovi kompletni zidni živopisi u pet crkava, a delimično još u dve. Posnikovićevi ikonostasi do sada su pronađeni u 10 crkava, a delovi ikonostasa, pojedinačno ikone i drugi radovi ikonopisanja još u 10 crkava. U Srbiju je došao pre 1848 godine, a atelje mu je bio na Kosančićevom vencu u Beogradu. Naslikao je veliki broj ikona, a zbog poslova je često putovao u unutrašnjost Srbije.

Ikonostas je svoj konačan izgled dobio početkom 2021. godine. Radove je obavila grupa izvođača, Umetnička radionica "Rest Art" Beograd i Granit Liješće doo Sremska Mitrovica. Vrednost radova je iznosila 3 650 000 dinara. 

Za 2021. godinu je predviđen rad na sanaciji fasade crkve. 

Autor fotografija Darko Veselinović

Fotografije je dozvoljeno da delite, umnožavate u svakom mediju ili formatu, za svaku namenu, čak i komercijalnu. Davalac licence nije ovlašćen da opozove ove slobode dok se pridržavate uslova licence. 

Za veće formate od izloženih, kontaktirajte autora.

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.